Józef Piłsudski, Bibuła. Opracowanie, komentarz i przypisy Agnieszka Kaczmarska
Bibuła to pierwsza książka pióra Józefa Piłsudskiego, podsumowująca początki jego działalności niepodległościowej w zaborze rosyjskim – okres walki słowem. Autor, przedstawiciel pokolenia niepokornych, jeden z przywódców Polskiej Partii Socjalistycznej znany pod pseudonimem „Wiktor”, opisuje lata konspiracyjnego wydawania i kolportażu pisma PPS „Robotnik”, swoje aresztowanie w podziemnej drukarni w Łodzi i pobyt w Cytadeli Warszawskiej. Bibuła jest ważnym źródłem historycznym, z którego czerpiemy wiedzę o funkcjonowaniu tajnych drukarni PPS na przełomie XIX i XX wieku. To jednocześnie pełen emocji i humoru zapis wspomnień przyszłego Naczelnika Państwa odrodzonej Rzeczypospolitej, przeplatanych refleksjami o potędze słowa drukowanego. Książka Piłsudskiego jest lekturą wciągającą, czyta się ją jak reportaż czy sensacyjną powieść o tajnej działalności wydawniczej.
Bibuła doczekała się kilkunastu wydań, w tym sześciu bezdebitowych w okresie PRL. Wszystkie kolejne wydania po pierwodruku w 1903 roku opierały się na tekście z Pism zbiorowych Józefa Piłsudskiego (1937 r.), w którym uwspółcześniono pisownię i zastosowano zasady ortograficzne zgodne z reformą języka polskiego z 1936 roku. Obecna edycja Bibuły w opracowaniu krytycznym Agnieszki Kaczmarskiej przywraca oryginalną pisownię z 1903 r. Tekst Piłsudskiego opatrzony został wprowadzeniem historycznym, przypisami oraz aneksem zawierającym materiały źródłowe uzupełniające narrację autora oraz posłowiem prof. Andrzeja Friszke o funkcjonowaniu bibuły w okresie okupacji niemieckiej i w drugim obiegu wydawniczym w PRL. W książce znalazł się także zapis rozmowy z Mirosławem Chojeckim, wydawcą pierwszej podziemnej edycji Bibuły w 1978 roku. Pozycja została bogato zilustrowana ikonografią z epoki, dodającą kolorów opowieści o konspiracyjnym drukowaniu i kolportażu.
z posłowia prof. Andrzej Friszke, Bibuła – sto lat doświadczeń:
Historia „bibuły”, czyli wydawanych nielegalnie druków, jest nieodłączną częścią historii Polski XIX i XX wieku. Bibuła była przejawem i dowodem pragnienia wolnego słowa, wolności po prostu, której w ubiegłych stuleciach brakowało. Pojawienie się bibuły tworzyło prawdziwe wyzwanie rzucone władzy, stanowiło dowód sprawności konspiratorów, manifestację niezgody i potwierdzenie zdolności organizacyjnych zarazem. Bibuła upowszechniała postawy sprzeciwu, kodeksy honorowe, uczyła, jak odnosić się do wroga, budowała horyzonty intelektualne i programy polityczne. Tworzenie i czytanie bibuły było rodzajem sprzysiężenia, wspólnoty, której cechę główną stanowiła odmowa zaakceptowania zniewolenia, gotowość korzystania z prawa do wolności myśli i słowa wbrew zaborcom i ich policjom. Bibuła nie raz przemieniała marzenia w fakty polityczne. Zawsze przybliżała do wolności.
Tytuł: Bibuła
Autor: Józef Piłsudski
Opracowanie, komentarz i przypisy: Agnieszka Kaczmarska
Wstępy: Agnieszka Kaczmarska, Małgorzata Basaj
Posłowia: prof. Andrzej Friszke, prof. Grzegorz Nowik, Mirosław Chojecki
ISBN: 978-83-63872-82-3
Objętość: 464 strony
Format: 165×235 mm
Oprawa: broszurowa ze skrzydełkami
Rok wydania: 2024
Cena: 49,99 zł