Jan Piłsudski (1876-1950). Nie tylko brat Marszałka – Paweł Grata
Monografia biograficzna autorstwa prof. Pawła Graty zatytułowana „Jan Piłsudski (1876-1950. Nie tylko brat Marszałka” to pierwsze tak pełne opracowanie dotyczące młodszego brata Marszałka. We wstępie do publikacji jej autor – prof. Paweł Grata, napisał m.in.:
Jan Piłsudski to postać wielowymiarowa, naznaczona nie tylko faktem bliskiego pokrewieństwa z jednym z najwybitniejszych Polaków w dziejach, lecz także wieloma trudnymi doświadczeniami życiowymi. Jedne z nich go stygmatyzowały, inne czyniły bohaterem. Nie da się ukryć, że do pierwszej kategorii należały sytuacje, w których – prawdopodobnie nie do końca z własnej woli – korzystał z przywilejów nadawanych mu z tytułu bycia członkiem rodzeństwa najważniejszej osoby w państwie rządzonym przez obóz sanacji. I mimo że znacznie więcej w jego biografii było momentów pozytywnych, a nawet –chwalebnych, związanych z jego działalnością w czasie studiów, z pracą społeczną w Wilnie, czy z heroiczną walką o przetrwanie i wspieraniem słabszych współtowarzyszy niedoli w wojennych warunkach sowieckiej Rosji, te doświadczenia oceniane pejoratywnie przesądziły o odbiorze jego postaci w historiografii. Odbiorze budowanym w dużej mierze przez Zbigniewa Landaua, wybitnego historyka gospodarczego, a opartym na rzeczowej analizie pracy Jana Piłsudskiego w Ministerstwie Skarbu, dokąd brat Marszałka bezsprzecznie trafić nie powinien i na pewno nie miał odpowiednich kompetencji do pełnienia funkcji ministra skarbu.
Dyrektor Muzeum, Józefa w Sulejówku dr Robert Andrzejczyk, w następujący sposób w słowie wstępnym uzasadnił koncepcję wydania tej książki:
Oddajemy w Państwa ręce kolejną publikację Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku dotyczącą najbliższej rodziny Józefa Piłsudskiego. Tym razem przedstawiamy jednego z młodszych braci Marszałka – Jana Piłsudskiego (1876–1950).
Książka, którą trzymają Państwo w rękach, jest pierwszą tak obszerną biografią Jana Piłsudskiego. Profesor Paweł Grata – jej autor – stworzył jak dotychczas najpełniejszy portret uwzględniający różne okresy życia oraz wszystkie płaszczyzny aktywności prywatnej i publicznej Jana Piłsudskiego. Jest to niezwykle ważne, gdyż do tej pory odbiór Jana Piłsudskiego opierał się przede wszystkim na krytycznym tekście prof. Zbigniewa Landaua Minister skarbu Jan Piłsudski (próba biografii). Paweł Grata, przychylający się do krytycznej oceny działalności Jana Piłsudskiego jako ministra skarbu, sprawnie prowadzi nas przez całą, jakże bogatą, barwną i skomplikowaną biografię, wypełnioną także wieloma bardzo dużymi zasługami Jana, zarówno w służbie publicznej, jak i w życiu prywatnym. Dzięki temu czytelnik może zapoznać się z tą jakże intrygującą postacią, która mogłaby swym życiorysem obdarzyć co najmniej kilka osób.
Podjęliśmy trud przybliżenia czytelnikom najbliższych Józefa Piłsudskiego, gdyż uważamy, że bardzo ważny dla kształtowania osobowości Marszałka był jego dom rodzinny, rozumiany przede wszystkim jako miejsce, gdzie wpajane były wartości, które w późniejszym czasie stały się podstawą do podejmowania konkretnych decyzji i działań. W ramach tej serii zostały już wydane następujące publikacje: „Opowieść o Bronisławie Piłsudskim. Polak nazwany Królem Ajnów” autorstwa prof. Kazuhiko Sawady (tłum. Barbara Słomka) oraz krytyczne wydanie książki z lat 30. XX wieku autorstwa Adama Próchnika „Aleksandra Piłsudska. Komendantka wywiadu kobiecego”, zawierające opracowanie, komentarze i przypisy przygotowane przez Małgorzatę Basaj i Emila Noińskiego, pracowników Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.
Autor: Paweł Grata
Wydawca: Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku
Objętość: 80 stron
Format: 165×235 mm
Oprawa: broszurowa
Cena detaliczna: 25,00 zł
Rok wydania: 2023