Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Powstanie styczniowe 1863-1864. Losy uczestników – dziedzictwo – pamięć”

16-17 października 2024 roku

W dniach 16-17 października odbędzie się Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Powstanie styczniowe 1863-1864. Losy uczestników-dziedzictwo-pamięć”. Organizatorem konferencji jest Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku wraz z Muzeum Historii Polski i Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk. W konferencji udział weźmie 30 naukowców z kraju i zagranicy. Pierwszy dzień konferencji odbędzie się w Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku (Salonik muzealny). Drugi dzień konferencji odbędzie się w Sali Lelewelowskiej w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (Rynek Starego Miasta 31).

Głównym celem konferencji, organizowanej w 160. rocznicę powstania styczniowego, jest spojrzenie na ostatni zryw narodowy poprzez losy jego poszczególnych uczestników. W kręgu zainteresowań znajdzie się również szeroko pojęte dziedzictwo i pamięć powstania styczniowego, jego wpływ na kolejne pokolenia bojowników o Niepodległość, a także tematyka dotycząca okresu międzypowstaniowego, jak również popowstaniowego, w tym m.in. emigracji postyczniowej, zesłań na Syberię.

16 października 2024 roku
Miejsce obrad: Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku,
Al. Marszałka Józefa Piłsudskiego 29, 05-070 Sulejówek, Salonik muzealny

10.00 – uroczyste otwarcie obrad
10.30 – prof. dr hab. Grzegorz Nowik (Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku/Instytut Studiów Politycznych PAN), Powstanie styczniowe w myśli politycznej Józefa Piłsudskiego
10.45 – prof. dr hab. Włodzimierz Suleja (Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku/Uniwersytet Wrocławski), „Wielkości, gdzie twoje imię?”. Józef Piłsudski o istocie powstańczego czynu
11.00 – prof. dr hab. Jerzy Zdrada (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie), Niepodległa Polska Romualda Traugutta
11.15 – prof. dr hab. Lidia Michalska-Bracha (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Biografistyka 1863 roku. O potrzebie badań nad środowiskiem emigrantów w Galicji w dobie popowstaniowej
11.30 – dr Dzmitry Matwiejczyk (Grodno, Białoruś), Biografistyka powstania styczniowego we współczesnej historiografii białoruskiej
11.45 – dyskusja
12. 00 – przerwa kawowa
12.30 – prof. dr hab. Wiesław Caban (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Władimir A. Djakow (1919-1995) i Jurij I. Sztakelberg (1925-2008). Historycy powstania styczniowego i ich kartoteki zesłańców syberyjskich
12.45 – dr hab. prof. IH PAN Mariusz Kulik, (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk), Kartoteka zesłańców postyczniowych znajdująca się w IH PAN i możliwości jej wykorzystania
13.00 – mgr Maria Domańska-Nogajczyk (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Eligiusz Kozłowski (1924-1987) – historyk powstania styczniowego i jego kartoteka
13.15 – prof. dr hab. Grzegorz Nieć (Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie), Powstanie styczniowe w ofercie rynku antykwarycznego – druki, dokumenty, rękopisy, artefakty
13.30 – dr Mariusz Menz (Uniwersytet Adama Mickiewicza), Udział krakowskich stańczyków w powstaniu styczniowym i ich późniejszy do niego stosunek
13.45 – dyskusja
14.00 – przerwa obiadowa
15.00 – dr Emil Noiński (Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku), August Kręcki – opiekun weteranów 1863 roku i Sybiraków w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku
15.15 – prof. dr hab. Eugeniusz Niebelski (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II), Ksiądz Fidelis Paszkowski – uczestnik manifestacji 1861 roku, emigrant, obrońca „nierozumnych zwierząt domowych”
15.30 – prof. dr hab. Sławomir Górzyński (Wydawnictwo DiG), Feliks Kołyszko. Powstaniec styczniowy i jego francuskie groby
15.45 – dr Robert Matysik (Społeczna Akademia Nauk, Filia w Kielcach/Akademia Nauk Stosowanych w Kielcach), Rewolucja moralna w publicystyce prasowej Agatona Gillera w czasie powstania styczniowego
16.00  – dyskusja
16.15 – przerwa kawowa
16.30 – 17.45 – zwiedzanie ekspozycji stałej Muzeum Józefa Piłsudskiego „Dla Rzeczypospolitej. Józef Piłsudski 1867-1935” oraz Dworku Milusin
18.00 – uroczysta kolacja

17 października 2024
Miejsce obrad: Instytut Historii PAN
Rynek Starego Miasta 31, 00-272 Warszawa, Sala Lelewelowska

10.00 – otwarcie obrad
10.15 – mgr Wojciech Kalwat (Muzeum Historii Polski/Pełnomocnik Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego ds. organizacji wydarzeń kulturalnych związanych ze 160. rocznicą Powstania Styczniowego), Obchody 160. rocznicy powstania styczniowego. Główne założenia, realizacja i podsumowanie
10.30 – dr Stefan Artymowski (Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku), Powstanie styczniowe w filmie fabularnym
10.45 – prof. dr hab. Wiaczesław Szwed (Uniwersytet Warszawski), Powstańcy styczniowi z Białorusi: gimnazjaliści grodzieńscy
11.00 – prof. dr hab. Oleg Żurba (Dnieprowski Uniwersytet Narodowy im. Ołesia Honczara), Учасники Січневого повстання у Катеринославі в останній чверті ХІХ ст.
11.15 – dr hab. prof. UJK Jacek Legieć, (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), „В медвежьих углах”. Losy zesłańców postyczniowych na Syberii w świetle II tomu wspomnień Siergieja Stachiewicza
11.30 – dyskusja
11.45 – przerwa kawowa
12.15 – prof. dr hab. Maciej Górny (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk), „W gruncie rzeczy sprawa Polski to ta sama sprawa, za którą walczą Konfederaci”. Powstanie styczniowe, wojna secesyjna i kultury pamięci
12.30 – prof. dr hab. Janusz Pezda (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie), Zdrajca, mitoman? Rafał Tugenhold (Stefan Poles)
12.45 – prof. dr hab. Alicja Kulecka (Uniwersytet Warszawski), Pasje Karola Majewskiego – działalność polityczna i teorie rolnicze
13.00 – doc. dr Swietłana Mulina (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk), Брачные стратегии польских ссыльных второй половины XIX века
13.15 – dr Anna Brus (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk), Tłuchowscy – „zwykli” ludzie w „zwykłej” historii
13.30 – prof. dr hab. Zbigniew Wójcik (Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk),Warunki pracy naukowej powstańców styczniowych
13.45 – dyskusja
14.00 – przerwa obiadowa
15.00 – dr Adam Buława (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego), Polscy uczestnicy zmagań zbrojnych o zjednoczenie i niepodległość Włoch/Risorgimento (1848-1861) w roli naczelników formacji partyzanckich powstania styczniowego (1863-1864)
15.15 – dr Piotr Głuszkowski (Uniwersytet Warszawski), Syberyjska Arkadia Wacława Lasockiego
15.30 – dr Sayaka Kaji (Uniwersytet Iwate), Kilka uwag o recepcji dzieł Artura Grottgera w Królestwie Polskim
15.45 – dr hab. prof. UKSW Artur Górak, (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego), Roboty przymusowe jako kara za udział w powstaniu styczniowym
16.00 – dr Aliaksandr Radziuk (Grodno, Białoruś), Konfiskaty i sekwestr mienia uczestników powstania styczniowego (aspekt prawny)
16.15 – dyskusja i podsumowanie obrad