Przywódca. Debata nie tylko o Piłsudskim

Kiedy: 12 maja 2022 (czwartek)
Godzina: 17.00
Gdzie: muzealny Salonik oraz online na kanale Youtube Muzeum i fanpage’u Biura Programu „Niepodległa”
Wstęp wolny

Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku i Biuro Programu „Niepodległa” zapraszają 12 maja na debatę o przywództwie. Wybór tematyki i daty nie jest przypadkowy i skłania ku refleksjom – to rocznica przewrotu majowego oraz odejścia Józefa Piłsudskiego na wieczną wartę.

Józef Piłsudski jest jedną z najważniejszych postaci w historii Polski. Został zapamiętany jako charyzmatyczny przywódca, który wokół idei walki o niepodległość i obronę granic odrodzonego państwa potrafił zjednoczyć większość społeczeństwa. Był uwielbiany przez podkomendnych, szanowany zarówno przez zwolenników, jak i przeciwników. A oponentów i wrogów miał wielu. Choć krytykowany za zbrojne przejęcie władzy w 1926 roku i rozlew bratniej krwi, oskarżany o próbę wprowadzenia dyktatury, był kochany przez Polaków. Pogrzeb Józefa Piłsudskiego stał się niezwykłą manifestacją jedności narodowej, a liczne upamiętnienia świadczą, iż dziedzictwo Marszałka wciąż jest dla społeczeństwa ważne i cenione.

Józef Piłsudski od początku swej politycznej aktywności potrafił trafnie oceniać sytuację i wytyczać strategię działania. Sformułował atrakcyjną wizję drogi do niepodległego, demokratycznego i sprawiedliwego państwa. Docierał z tą wizją do szerokich mas. Doceniał bowiem siłę mediów – w owych czasach – słowa drukowanego. Zanim chwycił za broń, upowszechniał swoją wizję na łamach tajnego pisma „Robotnik”. Formułował śmiałe tezy, potrafił argumentować, ale rozumiał też, jak ważne jest odwoływanie się do emocji. Pisząc i przemawiając, umiejętnie nawiązywał do mitów i symboli narodowych, cytował polskich wieszczów. Świadomie kształtował swój wizerunek i budował autorytet. Najpierw jako lider Polskiej Partii Socjalistycznej, następnie Komendant walczący ramię w ramię z Legionistami, później jako Wódz Naczelny prowadzący Wojsko Polskie do zwycięstwa w 1920 r. Będąc Naczelnikiem Państwa i wielokrotnym premierem, nie wahał się podejmować trudnych, a czasem wręcz kontrowersyjnych, decyzji. Brał na swe barki odpowiedzialność za ich realizację. Józef Piłsudski był wybitnym przywódcą na czas walki o niepodległość i wojny o granice. Trudniej było mu działać w czasie pokoju – nie mieścił się w wąskich ramach państwa demokratycznego i rzeczywistości walk parlamentarnych.

Dla wielu współczesnych Józef Piłsudski wciąż jest autorytetem i wzorem przywódcy, który w trudnych czasach potrafił zjednoczyć naród i elity polityczne wokół idei walki o niepodległość i odrodzenia Rzeczypospolitej. Otwartym pytaniem pozostaje to jak te umiejętności przywódcze Józef Piłsudski zdobył? Dziś menedżerowie i różni liderzy kształcą się w zarządzaniu i uczą przywództwa na studiach i wysoce specjalistycznych kursach. Na czym, zatem polegał fenomen samouka Józefa Piłsudskiego? Czy analiza jego osobowości, intelektu oraz metod działania i wyborów, które doprowadziły go do najwyższych stanowisk w państwie i sukcesów politycznych, może być przydatna współczesnym liderom politycznym, dowódcom wojskowym, czy kadrom zarządzającym biznesem i innymi gałęziami życia społecznego? Może należałoby wpierw zadać pytanie, czy w ogóle można się nauczyć jak zostać wybitnym przywódcą? Na ile przywództwo wiąże się ze szczególnymi cechami osobowości, a na ile nabytymi umiejętnościami, pracą, wyrzeczeniami i dyscypliną? Determinuje nas osobista predyspozycja, a może otoczenie i zastane warunki? Wybitni przywódcy pojawiają się w wyjątkowych momentach historii, często trudnych pod względem militarnym, ekonomicznym czy nastrojów społecznych. Na ile zatem zachowania przywódców w sytuacji kryzysowej kształtują wydarzenia?

Dziś z podziwem obserwujemy prezydenta Władymira Zełenskiego, który skutecznie podtrzymuje dumę i wolę walki w narodzie ukraińskim. Charyzmatyczny mówca skupia na sobie uwagę całego świata. Rozumie moc mediów, szczególnie społecznościowych, za pomocą których wpływa na opinię publiczną i być może pośrednio na decyzje światowych liderów. Pod jego przywództwem Ukraina okazała się twardym przeciwnikiem dla mocarstwa, przed którym niegdyś korzyły się najmocniejsze światowe gospodarki. To czas wojennej niepewności znacznie bardziej, niż stabilny i sprzyjający rozwojowi kraju pokój, weryfikuje przywództwo. W tym szczególnym czasie dla całej Europy, nawiązując do ważnych polskich rocznic, porozmawiamy o przywódcach na czas wojny i walki o niepodległość. Czy – i jeśli tak, to dlaczego – mogą kształtować bieg historii?

Uczestnicy debaty:

dr Wojciech Karczewski – pracownik naukowy Uniwersytetu SWPS, doktor nauk o zarządzaniu i jakości. Absolwent stosunków międzynarodowych i politologii z zakresu przywództwa politycznego. Kierownik polskich i anglojęzycznych studiów Zarządzanie i Przywództwo oraz Dyrektor Biura Współpracy Międzynarodowej Uniwersytetu SWPS, wykładowca przedmiotów: kompetencje przywódcze, zachowania organizacyjne (psychologia w zarządzaniu), zarządzanie organizacją i projektami. Autor monografii i publikacji naukowych na temat przywództwa, motywacji i predyspozycji. Jako doradca biznesowy i pracownik firmy konsultingowej doradzał wielu czołowym korporacjom europejskim.

dr hab. Paweł Kowal – profesor Instytutu Studiów Politycznych PAN, historyk, politolog, polityk i publicysta, były wiceminister Spraw Zagranicznych i eurodeputowany, kieruje Radą Naukową Przedstawicielstwa Polskiej Akademii Nauki w Kijowie, wykładowca w Studium Europy Wschodniej UW, specjalizuje się w kwestiach polityki wschodniej Polski i Unii Europejskiej oraz historii współczesnej.

prof. Stanisław Koziej – gen. bryg. w stanie spoczynku, były szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego i wiceminister obrony narodowej, dyrektor departamentu w MON i BBN, oficer sztabów dywizji i okręgu wojskowego oraz Sztabu Generalnego WP, wieloletni nauczyciel akademicki w uczelniach wojskowych i cywilnych. Współautor polskich strategii obronnych przełomu XX i XXI wieku, autor kilkuset publikacji z dziedziny bezpieczeństwa narodowego, w tym zwłaszcza obronności.

prof. Grzegorz Nowik – instruktor harcerski, zastępca dyrektora ds. naukowych Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, pracownik Instytutu Studiów Politycznych PAN, b. wykładowca UKSW. Kierował Zespołem Upowszechniania Tradycji oraz Komisją Symboliki Wojskowej w MON, , wieloletni redaktor naczelny „Przeglądu Historyczno-Wojskowego” oraz z-ca dyrektora Wojskowego Biura Badań Historycznych. Zajmuje się badaniem dziejów najnowszych, historii harcerstwa, wojskowości i myśli politycznej Józefa Piłsudskiego, kieruje zespołem wydającym dokumenty wojny 1918–1920. Autor monografii polskiego radiowywiadu: „Zanim złamano ENIGMĘ … Rozszyfrowano REWOLUCJĘ”. Przewodniczący Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej (2016-2021).

Debatę poprowadzi Miłka Skalska – zastępczyni dyrektora Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie. Dziennikarka i prezenterka telewizyjna, reżyserka i scenarzystka programów publicystycznych, reportaży i filmów dokumentalnych. Moderuje spotkania autorskie z pisarzami oraz debaty o tematyce kulturalnej, społecznej i historycznej. Wykładowczyni na Wydziale Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz w Instytucie Badań Literackich PAN.

Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości