Myśl polityczna Józefa Piłsudskiego. Debata naukowa w rocznicę urodzin (online)

Kiedy: 5 grudnia 2021 (niedziela)
Godzina: 18:00
Gdzie: online (kanał Muzeum na YouTube, fanpage na Facebooku Biura Programu Niepodległa)

Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku i Biuro Programu Niepodległa w rocznicę urodzin Józefa Piłsudskiego zapraszają na internetową transmisję debaty o myśli politycznej Marszałka. Debata odbędzie się w zabytkowych wnętrzach domu rodzinnego Piłsudskich – dworku „Milusin”, stanowiącym część kompleksu muzealnego.

Dlaczego to jest temat wart uwagi współcześnie? Życie Józefa Piłsudskiego to przede wszystkim „czyn”. Jednak za wszystkimi jego działaniami i decyzjami stały idee i spójna myśl polityczna. Główne elementy jego myśli to: TOŻSAMOŚĆ, SPRAWIEDLIWOŚĆ SPOŁECZNA, NIEPODLEGŁOŚĆ I REPUBLIKANIZM. Refleksja nad nimi stawia pytania także aktualne dla kolejnych pokoleń Polaków: co nas kształtuje, co nas łączy, o co warto walczyć, czy wreszcie po co nam państwo?

Inspiracją do debaty profesorskiej jest monografia prof. Grzegorza Nowika „Odrodzenie Rzeczypospolitej w myśli politycznej Józefa Piłsudskiego 1918–1922” (cz. 1 Sprawy wewnętrzne; cz. 2 Sprawy zagraniczne), wydana przez Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Warte podkreślenia jest, że autor podejmuje trud rekonstrukcji myśli politycznej Marszałka nie tyle na podstawie pozostawionych przez niego pism, co analizując jego poczynania. Prof. Grzegorz Nowik sięga do genezy tej myśli – opisując jakie czynniki ją kształtowały – by pokazać jak była wdrażana w życie przez Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza w przełomowych latach 1918-1922. W tym okresie Józef Piłsudski, dysponując początkowo wyjątkowo skromnymi narzędziami, zdołał zrealizować niemal wszystkie swe strategiczne zamysły: zabezpieczyć byt odrodzonego państwa i wytyczyć jego granice. Zagrożenia zewnętrzne Polski – ze wschodu, jak i zachodu – planował zminimalizować dzięki koncepcji federacyjnej, której jednak nie udało mu się urzeczywistnić. Debata poruszy także ten wątek, choć z profesorskiego pola widzenia nie umkną kwestie związane z ładem wewnętrznym, zapewnionym dzięki wyborom powszechnym i ustawodawstwu socjalnemu. Strategicznych i taktycznych wyborów Józefa Piłsudskiego wartych analizy jest znacznie więcej, a prof. Grzegorz Nowik w swoim opracowaniu naukowym przeanalizował je gruntownie, stwarzając doskonałą podstawę do dalszych historiograficznych dyskusji.
Myśl polityczna Józefa Piłsudskiego jest ideą przewodnią w narracji muzealnej wystawy stałej „Dla Rzeczypospolitej. Józef Piłsudski 1867-1935”. Jej główne założenia: TOŻSAMOŚĆ, SPRAWIEDLIWOŚĆ SPOŁECZNA, NIEPODLEGŁOŚĆ I REPUBLIKANIZM, zostały przedstawione w kolejnych galeriach wystawy w formach ekspozycyjnych zwanych „monolitami”. Zapraszamy do odkrywania tajników myśli politycznej Józefa Piłsudskiego w książce prof. Grzegorza Nowika, w trakcie debaty oraz na wystawie stałej Muzeum.

Uczestnicy:

prof. Marek Kornat – kierownik Zakładu Dziejów Dyplomacji i Systemów Totalitarnych w Instytucie Historii PAN oraz na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Specjalizuje się w historii najnowszej, sowietologii, historii dyplomacji II RP oraz polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku. Członek Rady Instytutu Józefa Piłsudskiego w Warszawie, Komisji ds. Publikacji Polskich Dokumentów Dyplomatycznych przy Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych, polski przedstawiciel w Radzie Naukowej „Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność”. Autor siedmiu książek, min. „Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop-Mołotow”, „Bolszewizm – totalitaryzm – rewolucja – Rosja” (t. 1–2). Za książkę „Polityka zagraniczna Polski 1938–1939. Cztery decyzje Józefa Becka” w 2012 r. uhonorowany nagrodą „Najlepsza publikacja o historii polskiej dyplomacji” Rady Naukowej ds. Historycznych przy Ministrze Spraw Zagranicznych.

prof. Grzegorz Nowik – zastępca dyrektora do spraw naukowych Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, pracownik Instytutu Studiów Politycznych PAN. Kierował Zespołem Upowszechniania Tradycji oraz Komisją Symboliki Wojskowej MON, były wykładowca Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, wieloletni redaktor naczelny „Przeglądu Historyczno-Wojskowego” oraz zastępca dyrektora Wojskowego Biura Badań Historycznych. Zajmuje się badaniem dziejów najnowszych, historii harcerstwa, wojskowości i myśli politycznej, („Odrodzenie Rzeczpospolitej w myśli politycznej Józefa Piłsudskiego, cz. I–II”), kieruje zespołem wydającym dokumenty wojny 1918–1920. Laureat nagrody im. prof. Jerzego Łojka oraz dwukrotnie nagrody „Klio” Porozumienia Wydawców Książki Historycznej za monografię polskiego radiowywiadu: „Zanim złamano ENIGMĘ… rozszyfrowano REWOLUCJĘ”.

prof. Janusz Odziemkowski – Przewodniczący Rady Naukowej Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, wykładowca Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Akademii Obrony Narodowej, w której uruchomił Katedrę Europeistyki i kierował nią. Był przewodniczącym Rady Kombatanckiej, członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, a także kierownikiem Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Zajmuje się badaniem historii powszechnej oraz historii Polski XIX i XX wieku, historią polityczną, dziejami społeczeństwa polskiego XIX i XX stulecia, a także historią wojskowości i konfliktów zbrojnych. Laureat wyróżnienia Klubu Jagiellońskiego przyznawanego historykom zajmujących się dziejami najnowszymi.

prof. Karol Olejnik – historyk wojskowości oraz najnowszej historii Polski, pracownik naukowy Instytutu Historii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, dziekan Wydziału Historycznego UAM (1990-1996), wykładowca Uniwersytetu Szczecińskiego, rektor Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i dziennikarstwa w Poznaniu (2008-2012). Autor m.in., opublikowanej w 2019 r. pracy: „Polska w okresie międzywojennym (1918–1939)”, stanowiącej IV tom syntezy: „Polska – Dzieje narodu, państwa i kultury”.

prof. Włodzimierz Suleja – (prowadzący debatę) pracownik naukowy IPN oraz Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu Zielonogórskiego, b. dyrektor Oddziału IPN we Wrocławiu, były dyrektor Biura Edukacji Publicznej IPN w Warszawie. Badacz epoki, w której żył Józef Piłsudski, autor jego biografii (wydanej w 1995 i 2018 roku: „Rzecz o Józefie Piłsudskim”), monografii Polskiej Partii Socjalistycznej, autor wielu rozpraw, m. in.: „Orientacja austro-polska w latach I wojny światowej”, „Tymczasowa Rada Stanu (1917)”. Dokumentował także historię współczesną: dolnośląski Marzec 1968 r. oraz „Solidarność” na Dolnym Śląsku jako uczestnik i współtwórca tych wydarzeń.

prof. Mariusz Wołos – wykładowca Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, prorektor tej uczelni w l. 2016–2020, pracownik Instytutu Historii PAN w Warszawie. Dyrektor Stacji Naukowej PAN w Moskwie i stały przedstawiciel PAN przy Rosyjskiej Akademii Nauk (2007–2011), wykładowca na uniwersytetach w Rosji i Francji. Redaktor naczelny „Res Gestae. Czasopismo Naukowe”. Specjalizuje się w historii dyplomacji, sowietologii, dziejach II Rzeczypospolitej, historiografii rosyjskiej i polskiej poświęconej wzajemnym relacjom. Laureat nagrody „Klio” Porozumienia Wydawców Książki Historycznej za pracę: „O Piłsudskim, Dmowskim i zamachu majowym. Dyplomacja sowiecka wobec Polski w okresie kryzysu politycznego” oraz nagrody „Wacław Jędrzejewicz History Medal” za wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań dziejów XX-lecia międzywojennego w Polsce.

Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości.

Wydarzenie współorganizowane przez: