Zajęcia edukacyjne (szkoły ponadpodstawowe)

Lekcje muzealne

Trudne wybory Józefa Piłsudskiego
W trakcie lekcji uczennice i uczniowie odwiedzą wystawę stałą. Poznają tam najważniejsze dylematy, przed którymi stawał młody Józef Piłsudski. Przeanalizują także dokonywane przez niego wybory. Wcielając się w przyszłego Naczelnika Państwa, rozważą, czy podjęliby takie same decyzje. Za pomocą gier i angażujących ćwiczeń nauczą się uzasadniać swoje zdanie, poznają tajniki retoryki oraz tworzenia przekonujących argumentów. Zastanowią się również, jak mogłaby się potoczyć historia, gdyby Piłsudski wybierał inaczej.

To skomplikowane… Trudna historia II Rzeczypospolitej
Historia II Rzeczypospolitej przeżywa dzisiaj renesans popularności – prezentuje się ją zwykle jako okres wielkiego optymizmu, aktywności społecznej, ożywienia artystycznego i gospodarczego. Czy jest to jednak cała prawda o tamtych czasach? W trakcie zajęć, odwiedzając wystawę stałą i analizując teksty krytyczne, uczennice i uczniowie poznają zarówno blaski II Rzeczypospolitej, jak i jej cienie. Z analizy źródeł wyłania się złożony obraz międzywojennej Polski.

Dromaderki, legunki i posełki, czyli dlaczego niewiele kobiet ma swoje pomniki
Czy w Muzeum Józefa Piłsudskiego znalazło się miejsce na opowieść o dokonaniach bojowniczek o niepodległość, społeczniczek i pierwszych posłanek? Uczennice i uczniowie przekonają się o tym, zwiedzając wystawę i ogród rodziny Piłsudskich. Zgłębiając losy Aleksandry Piłsudskiej, Zofii Moraczewskiej i wielu innych kobiet, o których nie dowiedzą się z podręczników historii, znajdą odpowiedź na pytanie, dlaczego tak mało postaci kobiecych ma swoje pomniki. W części warsztatowej uczestniczki i uczestnicy zajęć zaprojektują własne sposoby na przywrócenie pamięci o zapomnianych bohaterkach.

Na kogo głosować, czyli o kształtowaniu się partii politycznych
Jak doszło do tego, że po dziesiątkach lat zaborów polskie społeczeństwo było gotowe do stworzenia państwa demokratycznego z bogatą sceną polityczną? Na zajęciach przyjrzymy się temu, jak kształtowały się partie u schyłku XIX w., jakie ugrupowania weszły do Sejmu I kadencji, wreszcie, jak zmieniło się życie polityczne po przewrocie majowym. W poszukiwaniu odpowiedzi wyruszymy na wystawę stałą, sięgniemy do konstytucji marcowej i kwietniowej, a także do ordynacji wyborczej. Porównując rozwiązania sprzed stu lat ze współczesnymi, połączymy historię z wiedzą o społeczeństwie, a tym samym z edukacją obywatelską.

Jak się porozumieć pomimo różnic? Warsztaty o dobrej komunikacji
Niepodległa Polska w 1918 roku była państwem pełnym kontrastów – obywatelki i obywatele odmiennych wyznań i narodowości, żyjący na terenie trzech zaborów, różniący się mentalnością, przekonaniami politycznymi i zwyczajami, musieli się porozumieć i ustalić kształt odrodzonego państwa. Ta historia będzie okazją do szukania odpowiedzi na pytania: jak stworzyć coś wspólnie pomimo różnic? Jak komunikować się bez przemocy? Jak okazywać szacunek innym? Na wystawie uczennice i uczniowie przekonają się również, do czego może prowadzić mowa nienawiści i spróbują wyciągnąć lekcję z błędów historii.

Wojny, plebiscyty i łamanie szyfrów – jak kształtowały się granice II RP?
11 listopada 1918 roku cichną strzały na ostatnim froncie Wielkiej Wojny. Jednak dla II Rzeczypospolitej zmagania o własne terytorium dopiero się rozpoczynają: konflikty toczą się we Lwowie, Wielkopolsce, na Górnym Śląsku, wybucha także kolejna wojna z nowym sąsiadem na wschodzie. Czy kształtowanie granic Polski musiało być związane z walką zbrojną? Dlaczego zawiodły metody dyplomatyczne? Na zajęciach uczennice i uczniowie spojrzą na historię ustanawiania granic państwa polskiego nie jako na ciąg bitew i dat do zapamiętania, ale część procesu powstawania nowego ładu w Europie, w którym każda ze stron ma swoje racje.

Oprowadzania angażujące

Józef Piłsudski bez masek
Oprowadzanie będzie okazją do postawienia trudnych pytań i przyjrzenia się niełatwej biografii Józefa Piłsudskiego – jego dylematom, ryzykownym strategiom i wyborom, których musiał nieustannie dokonywać. Nie ominiemy kontrowersyjnych wątków, takich jak akcja pod Bezdanami czy przewrót majowy, i sprawdzimy, jak zostały one przedstawione na ekspozycji. Wykorzystując wiedzę o kulisach powstawania wystawy, uczennice i uczniowie będą mogli poddać krytycznej analizie wydarzenia sprzed wieku.

Powstańcy, legioniści, żołnierze. Trudne drogi do niepodległości
Przez dziesiątki lat Polski nie było na mapach, a tym samym nie istniało także Wojsko Polskie. Mimo to Polacy brali udział w licznych konfliktach, nie zawsze walcząc za swoją sprawę. Podczas oprowadzania uczniowie poznają proces kształtowania się polskich sił zbrojnych – od powstania styczniowego, przez rewolucję 1905 roku i I wojnę światową, aż po skomplikowane relacje między dowódcami w odradzajacej się Rzeczpospolitej. Uczestnicy przekonają się, że historia wojskowości może być fascynująca również dla pacyfistów i pacyfistek.

Warsztaty specjalne

Dwie strony medalu, czyli wprowadzenie do debatowania
Na czym polega dobra debata? Jak trzeba się do niej przygotować? Czy debatowanie jest dla każdego? Na warsztatach uczennice i uczniowie poznają odpowiedź na te i wiele innych pytań związanych ze sztuką debatowania. Dowiedzą się, jak tworzyć argumenty i kontrargumenty oraz jak występować publicznie. Wezmą także udział w ćwiczeniach debatanckich, odwołujących się zarówno do ich życia codziennego, jak i do przeszłości. Zbierając na wystawie informacje o trudnym momencie w historii, jakim był przewrót majowy, uczennice i uczniowie spróbują przeanalizować racje dwóch stron konfliktu i poddać temat własnej ocenie podczas debaty.

W trakcie zajęć zostaną wykorzystane przygotowane przez zespół Muzeum „Zeszyty do debat historycznych”.
Zeszyty do pobrania: https://muzeumpilsudski.pl/zeszyty-do-debat/

Lekcje online

Walka słowem – od konspiratorów z PPS-u  do „Solidarności”
Druk zrewolucjonizował świat, a słowo pisane od wieków wspierało wielkie historyczne zmiany. Wiedział o tym Józef Piłsudski, który pod pseudonimem „Wiktor”, wraz z innymi działaczami Polskiej Partii Socjalistycznej, założył tajną drukarnię. „Bibuła” miała obudzić społeczeństwo do walki o zmianę warunków pracy i niepodległość kraju. Niecałe sto lat później Polacy po strajkach robotników stworzyli antykomunistyczne organizacje i zaczęli zakładać kolejne konspiracyjne drukarnie. Uczestniczki i uczestnicy zajęć dowiedzą się, co wspólnego miał Józef Piłsudski z podziemiem antykomunistycznym, a dzięki eksponatom z wystawy i materiałom źródłowym poznają historię tajnych drukarni
na ziemiach polskich.

Z wizytą u Marszałka
XIX-wieczna koszulka chrzcielna, angielska ręczna maszyna drukarska, pistolet Browning, płyta winylowa, stary kufer… Co łączy te przedmioty i dlaczego znalazły się w Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku? Podczas prezentacji muzealnych galerii opowiemy o miejscu i zgromadzonych w nim eksponatach, które składają się na niezwykłą opowieść o losach patrona naszego Muzeum i zarazem jednego z najważniejszych architektów polskiej niepodległości.

Wojna w obrazach
Plakat, zdjęcie, rzeźba – podczas zajęć przyglądamy się, jak przez sztukę komentowano i upamiętniano wojnę Polski z bolszewicką Rosją. Uczennice i uczniowie dowiedzą się, jak można było wykorzystywać dzieła plastyczne do realizowania celów propagandowych w czasie wojny oraz jak pokazywano ten konflikt w fotografii i malarstwie. Sprawdzą, na ile te obrazy odpowiadają naszym wyobrażeniom i wiedzy o wydarzeniach sprzed stu lat. Porozmawiają też o roli artysty w trudnych czasach oraz o tym, czym jest propaganda i jak ją rozpoznawać.